کامپوزیت، یکی از روش های لمینت دندان می‌باشد. کامپوزیت دندان از ماده ای به نام رزین کامپوزیت ساخته می شود ، در اصل همان ماده ای که برای پر کردن دندان استفاده می شود. کامپوزیت دندان اغلب توسط متخصص دندانپزشکی زیبایی بطور مستقیم روی دندان قرار داده می شود بدون آنکه لازم باشد در آزمایشگاه ساخته شوند. متخصص دندانپزشک لایه های مختلفی از مواد کامپوزیت را روی دندان قرار می دهد و همانند کار مجسمه سازی به آن شکل و فرم می دهد. هر لایه از کامپوزیت دندان با استفاده از نور روی دندان محکم می شود. تطابق رنگ ، خطوط و ضخامت کامپوزیت دندان از مهمترین چالش های این نوع روکش دندان می باشد.
مراحل کامپوزیت دندان:
تمام مراحل کامپوزیت دندان فقط در یک جلسه دندانپزشکی توسط متخصص کامپوزیت دندان قابل انجام است. برخلاف لمینت دندان که در آزمایشگاه دندانپزشکی ساخته می شود، کامپوزیت دندان توسط خود متخصص کامپوزیت روی دندان قرار داده می شود. به همین دلیل کامپوزیت دندان بیش از سایر روشها نیاز به ترکیب هنر و مهارت دندانپزشک دارد. بصورت کلی مراحل انجام کامپوزیت دندان بصورت زیر می باشد:
- در مرحله‌ی اول، در صورت نیاز هرگونه کار زیبایی و درمانی دندان باید انجام شود مانند لیفت لثه.
- در صورت نیاز یک آماده سازی کوچک روی دندان بیمار انجام می شود.
- انتخاب رنگ کامپوزیت دندان در این مرحله صورت می‌گیرد.
- ایزوله کردن، اسید زدن، شستن و خشک کردن دندان‌ها.
- با استفاده از انواع مختلف کامپوزیت، دندانپزشک شروع به انجام کامپوزیت ونیر می‌کند.
- پالیش کردن و تکمیل ونیر کامپوزیتی.
- شستشوی فیزیولوژیک لثه پس از درمان.
انواع کامپوزیت دندان:
کامپوزیت درشت دانه یا ماکروفیل: اولین نوع کامپوزیت دندان که وارد بازار شد، کامپوزیت ماکروفیل می‌باشد.
کامپوزیت ریز دانه یا میکروفیل: این کامپوزیت‌ها بر خلاف ماکروفیل‌ها که ذرات درشتی بودند، از دوام کمتری برخوردارند.
هیبرید، میکروهیبرید و نانوهیبرید: این نوع کامپوزیت، در واقع بین کامپوزیت میکروفیل و کامپوزیت ماکروفیل قرار دارد. ذرات کامپوزیت هیبرید بین 10 تا 50 میکرومتر و همچنین ذراتی به اندازه 40 نانومتر است. کامپوزیت میکروهیبرید و نانوهیبرید هر دو در گروه کامپوزیت هیبرید قرار دارند و ذراتی به اندازه‌ی کمتر از 100 نانومتر تا بیشتر از 1 میکرومتر دارند. این مواد دارای فیلر بالایی هستند که باعث می‌شود مقاومت آنها در برابر ساییدگی افزایش یابد و در نتیجه استحکام بالایی داشته باشند. از معایب کامپوزیت هیبرید می‌توان به کاهش زیبایی آنها به مرور زمان به دلیل استهلاک، اشاره کرد. این نوع ماده به دلیل یکدست نبودن سطح ترمیم، باعث کاهش تاثیر پولیش و خاصیت بازتاب‌کنندگی می‌شود.
نانو کامپوزیت‌ها: نسل جدید کامپوزیت‌ها، نانو کامپوزیت‌ها می‌باشند که حاوی ذراتی به اندازه 20 نانومتر هستند. ذرات نانوکامپوزیت به یکدیگر متصل شده و نانوکلاستر (نانوخوشه) را تشکیل می‌دهند که ویژگی منحصر به فرد نانو کامپوزیت‌ها همین نکته است. تجمع ذرات کوچکتر و تبدیل آنها به ذرات بزرگتر باعث می‌شود تا قدرت، مقاومت در برابر ساییدگی، قابلیت پولیش و استحکام این نوع از کامپوزیت افزایش یابد. می‌توان گفت این نوع کامپوزیت بهترین نوع کامپوزیت دندان است.
بهترین مارک کامپوزیت:
معروف‌ترین و متداول‌ترین مارک‌های کامپوزیت دندان، ایویکولار، آی پی اس، کازمادنت و اولترادنت می‌باشد. از بین این برندها، کامپوزیت ایویکولار بهترین مارک کامپوزیت دندان است.
در این‌جا سعی کردیم به چند نکته از مراقبت‌های بعد از کامپوزیت اشاره کنیم:
- پس از درمان در صورت حساسیت دندان‌ها به سردی، گرمی و یا مواد غذایی سفت و سخت، نیاز به نگرانی نیست و امری طبیعی می‌باشد و با گذشت زمان به مرور بهبود می‌یابد.
- پس از اتمام کار، تا چند ساعت باید از خوردن مواد غذایی به خصوص مواد غذایی سخت و یا رنگی، پرهیز کرد. پس از آن نیز رژیم غذایی باید رعایت شود و از گاز زدن مواد غذایی سخت مانند سیب پرهیز شود.
- بهداشت فردی را به هیچ عنوان نباید فراموش کرد.
- از مصرف افراطی نوشیدنی‌های رنگی مثل قهوه بپرهیزید.
- پرهیز از استعمال دخانیات، زیرا در طولانی مدت اثرات مخربی روی کامپوزیت دندان خواهد گذاشت.
مزایا و معایب کامپوزیت دندان
روکشهای کامپوزیت ونیر در مقایسه با روکشهای لمینت سرامیکی این مزیت را دارند که نیازی به شکل دادن دندان نیست و از این طریق ساختار دندان حفظ می شود. از طرف دیگر ، روکش های کامپوزیت دندان این ضرر را دارند که با گذشت زمان به آرامی شروع به تغییر رنگ می کنند و درخشش خود را از دست می دهند. مقاومت و طول عمر بزرگترین تفاوت بین روکشهای کامپوزیت و لمینت است. روکشهای کامپوزیت دندان در یک جلسه دندانپزشکی روی دندان قرار می گیرند.
تاثیر کامپوزیت روی زیبایی چهره:
امروزه بحث زیبایی از جمله مواردی است که بیشتر مردم به آن توجه زیادی دارند. زیبایی دندان‌ها تاثیر به‌سزایی روی لبخند و در نتیجه چهره‌ی افراد می‌گذارد و همین امر باعث شده خدمات زیبایی دندان‌ها طرفداران زیادی داشته باشد. همانطور که قبلا اشاره شد از جمله راه‌هایی که برای رفع مشکلاتی مثل تیره شدن رنگ دندان‌ها، فاصله‌ی بین دندان‌ها، شکستن یا لب پریدگی دندان‌ها و… از آن استفاده می‌کنند، کامپوزیت دندان می‌باشد. کامپوزیت با حذف چنین مشکلاتی تاثیر باورنکردنی روی چهره‌ی افراد خواهد گذاشت.